Chủ Nhật, 15 tháng 12, 2019

Cách tập luyện tốt cho người bệnh thận

Có thể phòng tránh và kiểm soát bệnh thận nếu tuân những nguyên tắc như: hoạt động thể lực phù hợp; kiểm soát đường huyết; kiểm soát huyết áp; chế độ dinh dưỡng thích hợp và kiểm soát cân nặng; đảm bảo uống đủ nước; tránh các chất kích thích (rượu bia, thuốc lá...); dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ; khám định kỳ và kiểm tra chức năng thận nếu có yếu tố nguy cơ.

Sỏi thận là nguyên nhân gây suy thận.

Sỏi thận là nguyên do gây suy thận.

tập tành phòng tránh và kiểm soát bệnh thận

luyện tập có thể không trực tiếp tác động có lợi đối với hệ thống thận tiết niệu. Nhưng việc tập luyện giúp quá trình bàn bạc chất diễn ra thuận lợi, kiểm soát áp huyết, các bệnh lý chuyển hóa, thừa cân-béo phì... Từ đó giúp đề phòng và kiểm soát bệnh thận.

Béo phì dẫn đến những thay đổi trực tiếp về áp lực lọc và áp lực máu tại thận. Với người mắc bệnh thận mạn tính có kèm theo tình trạng thừa cân-béo phì cũng làm tăng tiến triển bệnh. Béo phì cũng làm tăng nguy cơ bị đái tháo đường, tăng áp huyết, dẫn đến bệnh thận mạn tính, suy thận thời đoạn cuối. Điều trị bệnh thận ở bệnh nhân béo phì, bước đầu tiên phải giảm trọng lượng, do đó việc tập dượt hạp để kiểm soát cân nặng có ý nghĩa vô cùng quan yếu.

Sỏi thận cũng là một bệnh lý tiết niệu thường gặp. Chế độ ăn uống là một trong những nhân tố có thể thúc đẩy hoặc kìm hãm sự hình thành, tiến triển của bệnh. ngoại giả, lề thói sinh hoạt uống ít nước, nhịn tiểu..., đặc thù công việc tĩnh tại ít vận động có thể là những nguyên tố nguy cơ hình thành sỏi. bởi thế, các hoạt động thể lực phù hợp thậm chí không phụ thuộc vào khối lượng, cường độ hay thời kì vận động cũng có vai trò quan trọng góp phần làm giảm nguy cơ sỏi thận.

Duy trì hoạt động thể lực phù hợp phòng chữa bệnh thận.

Duy trì hoạt động thể lực phù hợp phòng chữa bệnh thận.

Chế độ hoạt động thể lực cho người mắc bệnh thận

Bệnh viêm cầu thận cấp:

thời đoạn tiến triển đái ít, phù: Người bệnh cần ngơi nghỉ.

tuổi phục hồi: Làm việc nhẹ, học tập bình thường, thực hành các công việc nhẹ như nấu ăn, giặt là, dọn nhà, làm vườn; các hoạt động tập dượt như đi bộ chậm, tránh các hoạt động thể lực nặng.

Ổn định trong 6 tháng: Làm việc thông thường, thể dục nhẹ nhàng, công việc hành chính, nội trợ thông thường, việc nông nghiệp nhẹ; tập tành thể lực nhẹ đến vừa như đi bộ nhanh, bơi, đánh golf…

Ổn định trong 2 năm: Làm việc thường nhật, có thể tập thể dục thể thao, hoạt động thể lực mức độ vừa, tập tành thể dục thể thao như chạy tốc độ chậm, bóng bàn, cầu lông, tập aerobic...

Viêm cầu thận kinh niên:

Nếu protein niệu < 1 g/24giờ:

Suy thận độ I: có thể thực hành các hoạt động thể lực như bóng chuyền, bóng rổ, đá bóng, chạy tốc độ, chạy cự ly dài, tập gym...)

Suy thận độ II, IIIa: hoạt động thể lực chừng độ vừa, luyện tập thể dục thể thao như chạy tốc độ chậm, bóng bàn, cầu lông, tập aerobic...

Suy thận độ IIIb: công việc hành chính, nội trợ thường ngày, việc nông nghiệp nhẹ; luyện tập thể lực nhẹ đến vừa như đi bộ nhanh, bơi, đánh golf...

Suy thận độ IV: thực hành các công việc nhẹ như nấu ăn, giặt là, dọn nhà, làm vườn; các hoạt động luyện tập như đi bộ chậm, tránh các hoạt động thể lực nặng.

Nếu protein niệu > 1 g/24giờ:

* Không tăng huyết áp:

Suy thận độ I, II: Hoạt động mức độ vừa phải, tránh hoạt động nặng.

Suy thận độ IIIa, IIIb: Công việc hành chính, nội trợ bình thường, chế độ hoạt động thể lực hạp từ nhẹ đến vừa.

Suy thận độ IV: Hoạt động mức độ vừa phải, tránh hoạt động nặng.

* Tăng huyết áp

Suy thận độ II, II, IIIa: Công việc hành chính, nội trợ bình thường, chế độ hoạt động thể lực phù hợp từ nhẹ đến vừa.

Suy thận độ IIIb, IV: Hoạt động mức độ vừa phải, tránh hoạt động nặng.

Hội chứng thận hư:

Đang tiến triển: thực hiện công việc nhẹ nhõm, nghỉ ngơi nhiều hơn.

TS.BS. Phạm Quang Thuận

4 cung Hoàng đạo luôn cần không gian riêng tư và không muốn bị người khác làm phiền

Sư Tử (23/7 - 22/8)

Sư Tử là người kiêu ngạo, họ luôn muốn làm mọi việc đến mức thật hoàn hảo để có thể trở thành người nổi bật nhất, xuất sắc nhất. Nên Sư Tử cần phải tập luyện, rất nhiều thời gian và không gian để còn tạo ấn tượng thật tốt với đám đông. Điều đó đồng nghĩa với việc họ cần ở một mình, riêng tư và không bị làm phiền. Bạn quá biết tính cách của Sư Tử, họ thích được chú ý, thích được quan tâm và hâm mộ chứ đâu phải cô độc một mình. Hóa ra đều có lý do cả và bạn thấu hiểu, cảm thông cho họ được chứ? Sau khi cho họ chút thời gian không gian riêng, hãy chiêm ngưỡng thành tựu và dành cho Sư Tử lời khen xứng đáng nhé.

Kim Ngưu (20/4 - 20/5)

Bạn sẽ chẳng bao giờ nghĩ là Kim Ngưu cần thời kì và không gian tây riêng đúng không, vì cung Hoàng đạo này luôn thiết tha việc được chuyện trò và trao đổi cùng người khác. Thế nhưng cung Hoàng đạo này có một tính xấu là rất khó để rời khỏi giường ngủ. Bởi chiếc giường của Kim Ngưu luôn quá xa xỉ, mềm mại và êm ái, và Kim Ngưu luôn cần được xuất hiện trước mặt người khác với dung mạo hoàn hảo không tỳ vết nhất. Họ cần dùng cái nọ cái kia dưỡng da, chải tóc cẩn thận, điểm trang nếu cần và chọn lọc trang phục cho hiệp với cảnh ngộ. Những lúc như vậy họ cần một mình, để có được diện mạo xuất sắc nhất xuất hiện trước công chúng.

4 cung Hoàng đạo luôn cần không gian riêng tư và không muốn bị người khác làm phiền - Ảnh 1.

Thiên Bình (23/9 - 22/10)

Thiên Bình lại là một trường hợp dị biệt, họ ước ao và hâm mộ cuộc sống cô độc vì họ không thích người khác. Tuy là người giỏi giao thiệp nhưng Thiên Bình thà là được một mình, thoải mái làm mọi việc mà mình ưa chuộng không cần phải để tâm đến bất cứ ai hơn là cứ phải e dè cái nhìn của tuốt mọi người. Với Thiên Bình được đơn giản là sung sướng hạnh phúc nhất. vì sao lại cứ phải cụ vui vẻ với những người mình ghét, làm bằng lòng những người chẳng ưa gì mình? thà Thiên Bình ở nhà một mình còn vui vẻ hạnh phúc hơn.

Bạch Dương (21/3 - 19/4)

Tuy là người có vòng giao tế từng lớp rộng khắp nhưng Bạch Dương có mong muốn được thoát khỏi đám đông và được sống một mình, yên lặng và yên ả. Để luôn được trong trạng thái tràn ngập năng lượng, hăng hái hoạt động giữa đám đông thực ra Bạch Dương cũng cần chút thời kì sạc điện cho mình. Khi đó, họ thực sự cần được yên thân và đừng ai đến làm phiền Bạch Dương vào lúc này.

(thông báo chỉ mang thuộc tính tham khảo)

Nghệ An: 71 người tử vong vì bệnh dại trong 5 năm

Thống kê của ngành Y tế, tại Nghệ An, trong 6 năm từ 2013-2018 và 10 tháng đầu năm 2019 đã có 71 người bị chết do bệnh dại; gần 3.000 người tiêm huyết thanh kháng dại và 70.000 người phải đi tiêm vắc xin phòng dại do bị thú vật nghi dại cắn.

BS CKII Nguyễn Xuân Hồng, Phó giám đốc Sở Y tế Nghệ An phát biểu tại hội nghị

Tử vong do bệnh dại luôn đứng hàng đầu trong số các trường hợp tử vong do bệnh lây gây nên. Tuy nhiên, hàng năm tỷ lệ tiêm phòng vắc xin dại cho động vật ở Nghệ An vẫn đang còn đạt thấp. Công tác xử lý ổ dịch bệnh chưa kịp thời. Công tác tuyên truyền cọn hạn chế…

Tại Hội nghị, các đại biểu tụ hợp đóng góp nhiều giải pháp, biện pháp, luận bàn các kinh nghiệm trong việc kiểm soát tình hình bệnh dại ở động vật cũng như tiêm phòng vắc xin dại ở người trên địa bàn tỉnh Nghệ An.

Tin, ảnh: Từ Thành

Phòng tránh ký sinh trùng lây truyền qua thực phẩm

Các loại ký sinh trùng lây truyền qua thực phẩm

Mầm bệnh ký sinh trùng trong thực phẩm gồm hai nhóm chính là đơn bào và giun sán. Chúng thường dưới dạng nang (cyst) hay nang ấu trùng. Các loại động vật có thể đóng vai trò là vật chủ phụ hoặc vật chủ chứa.

Đơn bào toxoplasma gondii: T. gondii ký sinh ở mèo và động vật họ Felidae. Các nang trứng (oocysts) thải ra phân mèo, các vật chủ trung gian tự nhiên (chim và động vật gặm nhấm) nhiễm phải nang trứng sẽ hình thành các nang trong mô, mèo ăn phải động vật này sẽ nhiễm T. gondii. Người có thể bị nhiễm bệnh khi ăn thịt nấu chưa chín. ngoại giả, người cũng có thể nhiễm nang trứng ở ngoại cảnh hay qua truyền máu, ghép tạng, từ mẹ sang thai nhi. T. gondii tạo thành nang ở cơ vân, cơ tim, não và mắt. Người nhiễm T. gondii thường không có triệu chứng, tuy nhiên ký sinh trùng này có thể gây các thể bệnh hiểm nguy ở người suy giảm miễn nhiễm hoặc lây truyền sang thai nhi gây thai chết lưu, thương tổn mắt, tâm thần nghiêm trọng cho thai.

Phòng tránh ký sinh trùng lây truyền qua thực phẩm Đường lây truyền sán từ động vật sang người.



Các loại giun

Giun xoắn (T. spiralis): truyền giữa nhiều động vật ăn thịt. Giun trưởng thành ký sinh ở ruột, đẻ ra ấu trùng ra khỏi ruột và đi đến cơ. Khi vật chủ khác (có thể là người) ăn phải thịt nhiễm ấu trùng Trichinella, ấu trùng đến ruột và phát triển thành giun trưởng thành. tuổi phát khởi với triệu chứng đau bụng, ỉa chảy, buồn nôn, nôn, sốt... giống bị ngộ độc thức ăn. tuổi toàn phát tương ứng lúc ấu trùng vào máu, triệu chứng lâm sàng khá rần rộ, đa dạng với các hội chứng nhiễm trùng nhiễm độc (sốt cao liên tục, kéo dài, trạng thái tơ mơ...), hội chứng dị ứng quá mẫn nặng (phù nề mí mắt, mặt, các chi hoặc toàn thân, phát ban, nổi mề đay). Khi ấu trùng đến cơ sốt giảm dần, bệnh nhân có cảm giác đau cơ, hạn chế vận động... Tại Việt Nam bệnh giun xoắn lây nhiễm ở nhiều vùng núi Tây Bắc. Cuối năm 2017 có bệnh nhân tại Lai Châu bị nhiễm giun xoắn sau khi ăn thịt lợn ốm đã tử vong khi được chuyển về Bệnh viện nhiệt đới trung ương.

Giun đầu gai (Gnathostoma sp.): Người nhiễm sau khi ăn thịt lợn, ếch, gà, vịt, lươn, rắn.. có nang ấu trùng còn sống. Triệu chứng lâm sàng xuất hiện ngay sau khi nhiễm ấu trùng, ấu trùng chui qua các tổ chức trong bụng, ngực gây đau thượng vị, buồn nôn, nôn, ngứa, nổi mày đay, sốt nhẹ, tăng bạch huyết cầu ái toan. Khi ấu trùng di chuyển đến mô dưới da gây thương tổn phù, đỏ, ngứa thường ở ngực, bụng, hoặc chi. Đôi khi ấu trùng trong mắt (gây thương tổn thể thủy tinh, giác mạc, giảm hoặc mất nhãn quang), hệ tâm thần (gây ra nhức đầu, hôn mê, đột quỵ, liệt). Gnathostoma phổ biến ở Nhật Bản và Đông Nam Á (Campuchia, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanmar, Philippines, Thái Lan và Việt Nam). Một nghiên cứu thấy 74% lươn tại các chợ ở Bangkok chứa ấu trùng Gnathostoma. Tại Việt Nam số ca nhiễm Gnathostoma chiếm khoảng 4-6% tổng số bệnh nhân nhiễm ký sinh trùng đến khám và điều trị tại Bệnh viện nhiệt đới thành phố Hồ Chí Minh, Bệnh viện Chợ Rẫy và Viện Sốt rét ký sinh trùng – sâu bọ Quy Nhơn.

Capillaria philippinensis: Là loại giun ký sinh ở người và chim, lây truyền qua ăn cá có ấu trùng. Ở người, giun cái trưởng thành có thể đẻ ra trứng, trứng nở thành ấu trùng và phát triển thành giun trưởng thành dẫn đến người có rất nhiều giun trong khi chỉ nhiễm ít ấu trùng. Sau tuổi ủ bệnh khoảng 3 tuần, xuất hiện đau bụng, ỉa chảy nặng dần, mất nước, sụt cân, giảm huyết áp, tử vong… Ở Việt Nam có ít thông báo bệnh này, tuy nhiên nghiên cứu trên cá nhệch “Pisodonophis” ở Nam Định đã phát hiện nhiễm Capillaria, đây là loại cá thường được dùng để ăn gỏi.

Các loài sán lá

Sán lá gan nhỏ: Ở Việt Nam lưu hành Clonorchis sinensis ở miền Bắc và Opisthorchis viverrini ở miền Trung. Sán ký sinh ở người hoặc một số động vật như chó, mèo… Người nhiễm khi ăn phải cá có ấu trùng còn sống. Sán ký sinh ở đường mật trong gan và gây viêm, tăng sản, tắc nghẽn đường mật, có thể gây ung thư đường mật. Thái Lan là một trong những nước có tỷ lệ ung thư gan cao nhất thế giới, nguyên cớ được cho là nước này có tỷ lệ nhiễm sán Opisthorchis viverrini cao.

Sán lá ruột nhỏ: Có nhiều loài, lây qua cá và thường lưu hành cùng với sán lá gan nhỏ. Các triệu chứng lâm sàng thường nhẹ và thoáng qua, đau bụng, ỉa chảy, chán ăn và giảm cân. Một số trường hợp trứng sán vào máu và hệ thống mạch bạch huyết đến nhiều vị trí khác nhau trong cơ thể, đặc biệt là tim, não hoặc tủy sống, Đôi khi gây tử vong. Tại miền Bắc Việt Nam nhiều loài cá nước ngọt dùng để ăn gỏi cá có tỷ lệ nhiễm nang ấu trùng sán lá ruột nhỏ cao.

Paragonimus (sán lá phổi): Người nhiễm khi ăn tôm, cua có nang ấu trùng còn sống. Một số động vật có vú khác (như lợn rừng) ăn cua có ấu trùng, Paragonimus chẳng thể phát triển thành sán trưởng thành nhưng ấu trùng chuyển di đến các cơ và hình thành nang ấu trùng. Người ăn thịt động vật này còn sống cũng có thể nhiễm sán. Sán thường ký sinh ở phổi tuy nhiên có thể lạc chỗ đến nhiều vị trí khác nhau như não. tả sớm là các rối loạn tiêu hóa (ỉa chảy, đau bụng), sốt sau đó là các biểu đạt ở phổi như đau ngực, ho ra máu kéo dài, dễ bị chẩn đoán nhầm là lao hay ung thư phổi. Tại Việt Nam sán lưu hành ở nhiều tỉnh miền núi phía Bắc như Lai Châu, Sơn La, Hòa Bình, Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Lạng Sơn, Nghệ An; có nơi tỷ lệ nhiễm tới 15% (Sơn La).

sán dây: sán xơ mít lợn (Taenia solium), sán xơ mít bò (Taenia saginata), sán dây châu Á (Taenia asiatica). Người nhiễm các loại sán này khi ăn thịt lợn, thịt bò có ấu trùng còn sống. Sán trưởng thành ký sinh ở ruột thường gây đau bụng, rối loạn tiêu hóa. Các đốt sán xơ mít bò có thể tự bò ra ngoài gây cảm giác ghê sợ. Người mắc sán dây lợn trưởng thành có thể tự nhiễm và mắc ấu trùng, ấu trùng đến não gây ra nhức đầu, động kinh, đến mắt gây giảm nhãn quan… Tại Việt Nam bệnh sán xơ mít lưu hành ở nhiều nơi.

Phòng chống lây ký sinh trùng thực từ phẩm

phòng hiệu quả nhất bằng cách kết hợp nhiều biện pháp khác nhau. Có nhiều tiếp cận khác nhau như Phòng chống bệnh cho vật nuôi, kiểm soát thực phẩm. Cải thiện thực hiện nuôi lợn và liền tù tù rà tại lò sát sinh đã làm giảm tỷ lệ mắc giun xoắn ở Mỹ. Tuy nhiên có nhiều mầm bệnh lưu hành ở động vật hoang dại chẳng thể kiểm soát được, mặt khác các xét nghiệm phát hiện mầm bệnh trong thịt thường có độ nhạy thấp và cũng chẳng thể thực hiện với vớ các loại mầm bệnh và các loại thịt, cá. Các biện pháp chế biến thịt, cá như ướp muối, hun khói, ngâm dấm… thường không hiệu quả.

Phòng tránh ký sinh trùng lây truyền qua thực phẩm Bảo quản thịt ở nhiệt độ -10 độ C trong 10 ngày có thể làm bất hoạt nang ấu trùng sán xơ mít .

Nhiệt độ cao vẫn là biện pháp đáng tin cẩn nhất, vì hầu hết các ký sinh trùng sẽ bị giết chết hoặc không hoạt động ở nhiệt độ 60°C, tuy nhiên, nhiệt phải xâm nhập ắt khối thịt, cá. Đông lạnh ở nhiệt độ và thời gian quy định có thể bất hoạt nhiều đơn bào và giun sán. tỉ dụ để thịt ở nhiệt độ -10 ° C trong ít nhất 10 ngày có thể làm bất hoạt nang ấu trùng sán xơ mít trong thịt lợn.

Các công nghệ mới như ozon, oxy hóa, chiếu xạ liều thấp, áp suất thủy tĩnh… cũng có thể làm bất hoạt nhiều ký sinh trùng thực phẩm, hiệu sương phụ thuộc vào ký sinh trùng, tuổi của ký sinh trùng và đặc điểm của thực phẩm.

TS. BS. Lê Trần Anh

Bài thuốc chữa chứng mề đay

Nếu nổi thành từng quầng đỏ thì gọi là ban; nếu mọc thành từng nốt lấm tấm thời gọi là chẩn. căn do gây bệnh do thời tiết nóng lạnh bất thường, ăn uống phải những chất mà cơ thể nhạy cảm, do ký sinh trùng... làm xuất hiện những nốt ban, ngứa, đỏ da hoặc phù tại chỗ.

Bệnh chia làm 2 thể: phong hàn, phong nhiệt. Phương pháp điều trị là giải dị ứng, chống sung huyết, chống giãn mạch và các rối loạn thực vật: phù dị ứng, táo bón, đi tả, bí tiểu tiện... Sau đây là một số bài thuốc trị bệnh:

Thể phong hàn: hay gặp dị ứng nổi ban do lạnh, do nước lã. Người bệnh có triệu chứng: da hơi đỏ hoặc sắc trắng, gặp lạnh hay phát bệnh, trời nóng bệnh giảm, rêu lưỡi trắng, mạch phù khẩn. Phương pháp chữa là tán phong hàn, điều hòa dinh vệ. Dùng bài thuốc:

Bài 1: quế chi 8g, tử tô 12g, kinh giới 16g, phòng phong 12g, gừng sống 6g, ké đầu ngựa 16g, ý dĩ 16g, đan sâm 12g, bạch chỉ 8g. Sắc uống.

Bài 2 - Quế chi thang gia giảm: quế chi 8g, bạch thược 12g, gừng sống 9g, ma hoàng 6g, tử tô 12g, kinh giới 12g, phòng phong 8g, tế tân 6g, bạch chỉ 8g. Sắc uống.

Bài 3 - Hoàng kỳ kiến trung thang gia giảm: hoàng kỳ 8g, quế chi 8g, bạch thược 8g, sinh khương 8g, đại táo 12g, đảng sâm 12g, kinh giới 12g, phòng phong 12g, bạch chỉ 8g, ma hoàng 6g. Sắc uống. Nếu táo bón, thêm đại hoàng 6g; nếu do ăn uống (cua, tôm...), thêm sơn tra, thần khúc, hoắc hương mỗi thứ 8 - 12g.

chứng mề đay Mề đay y khoa Nguyên nhân do thời tiết nóng lạnh bất thường, ăn uống phải những chất mà thân thể nhạy cảm, do ký sinh trùng...

Thể phong nhiệt:

Người bệnh có triệu chứng: da đỏ, các nốt ban đỏ, nóng rát, miệng khát, phiền táo. Gặp gió nóng, bệnh phát ra hoặc tăng thêm; mạch phù sác; chất lưỡi đỏ, rêu vàng hoặc trắng. Phương pháp chữa là khu phong, thanh nhiệt lương huyết. Dùng bài thuốc:

Bài 1 - Ngân kiều tán gia giảm: kim ngân 16g, liên kiều 12g, ngưu bàng tử 12g, lô căn 12g, trúc diệp 12g, kinh giới 12g, cam thảo 4g, bạc hà 12g, ké đầu ngựa 16g, xa tiền tử 12g, phù bình 8g. Sắc uống.

Bài 2 - Tiêu phong tán gia giảm: kinh giới 16g, phòng phong 12g, ngưu bàng tử 12g, thuyền thoái 8g, sinh địa 16g, thạch cao 20g, đan bì 8g, bạch thược 8g. Sắc uống. Sắc uống.

Bài 3 - Hóa ban thang: thạch cao 30g, cam thảo 10g, sừng trâu 24g, tri mẫu 16g, huyền sâm 12g, ngạnh mễ 1 chén. Sắc uống.

Kết hợp châm cứu (châm tả) hoặc day các huyệt: huyết hải, khúc trì, đại chùy, tam âm giao. Nếu do ăn uống thì thêm túc tam lý.

Vị trí huyệt:

- Huyết hải: mặt trước trong đùi, từ xương bánh chè đầu gối đo lên 2 tấc, huyệt nằm trong khe lõm giữa cơ may và cơ rộng trong, ấn vào có cảm giác ê tức.

- Khúc trì: co khuỷ tay vào ngực, huyệt ở đầu lằn chỉ nếp gấp khuỷ, nơi bám của cơ ngửa dài, cơ quay 1, cơ ngửa ngắn khớp khủy.

- Đại chùy: ngồi thẳng, hơi cúi đầu xuống một ít, phần dưới cổ nổi lên từ 1-3 u xương tròn, đặt lên mỗi u xương 1 ngón tay rồi quay đầu tương hỗ về bên phải, bên trái, cúi ngửa, u xương nào cao nhất nhúc nhích dưới ngón tay nhiều là đốt sống cổ 7, huyệt ở chỗ lõm ngay dưới đầu mỏm gai của đốt này.

- Tam âm giao: ở sát bờ sau - trong xương chày, bờ trước cơ gấp dài các ngón chân và cơ ống quyển sau, từ đỉnh cao của mắt cá chân trong đo lên 3 tấc.

- Túc tam lý: úp lòng bàn tay vào giữa đầu gối, đầu ngón tay giữa chạm vào xương cẳng chân (xương chày), từ đó đo ra 1 tấc là huyệt.

BS. Tiểu Lan